Διαβάζοντας τον Ευκλείδη

Τα «Στοιχεία» του Ευκλείδη είναι το αρχαιότερο σωζόμενο ολοκληρωμένο επιστημονικό σύγγραμμα. Σήμερα, 2.300 χρόνια μετά τη συγγραφή του, εξακολουθεί να αποτελεί το αδιαμφισβήτητο πρότυπο γραφής μαθηματικού, αν όχι και γενικότερα επιστημονικού, κειμένου. Αξίζει, λοιπόν, όχι μόνο οι μαθηματικοί αλλά και όσοι ενδιαφέρονται γενικότερα για την ιστορία των ιδεών να μελετήσουν τα «Στοιχεία». Μόνο που, 2.300 χρόνια μετά τη συγγραφή τους, κάτι τέτοιο είναι αρκετά δύσκολο χωρίς κάποια βοήθεια. Μπορεί οι έννοιες να παρέμειναν οι ίδιες, άλλαξαν όμως η γλώσσα (και δεν εννοούμε απλώς τη μετάβαση από τα αρχαία ελληνικά στις σύγχρονες γλώσσες), η διατύπωση, ο συμβολισμός. Το βιβλίο του Beppo Levi είναι ένας απαραίτητος οδηγός, ένας πολύτιμος σύντροφος στην ανάγνωση του Ευκλείδη. Ωστόσο είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο που θα μπορούσε να διαβαστεί και ανεξάρτητα, προσφέροντας στον αναγνώστη πολύτιμες και ουσιαστικές πληροφορίες και ιδέες. Ερευνητής μαθηματικός πρώτης γραμμής, ο Beppo Levi είναι κυρίως γνωστός για το λήμμα που φέρει το όνομά του και αναφέρεται στα ολοκληρώματα μονότονων ακολουθιών συναρτήσεων. Είχε ωστόσο σημαντική συνεισφορά τόσο στη θεμελίωση της θεωρίας των συνόλων όσο και στη μελέτη των αλγεβρικών επιφανειών. Ο Levi εκτός από ερευνητής μαθηματικός ήταν εξαιρετικός δάσκαλος και άνθρωπος με ευρύτατη μόρφωση. Στο «Διαβάζοντας τον Ευκλείδη» συνδυάστηκαν και οι τρεις αυτές ιδιότητές του με αποτέλεσμα ένα ευανάγνωστο και ταυτόχρονα βαθύ και διεισδυτικό πόνημα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά πρωτότυπο έργο που, ενώ αποτελεί την ιδανική εισαγωγή στο σύγγραμμα του Ευκλείδη, έχει να προσφέρει πολλές καινοτόμες ιδέες ακόμα και στον έμπειρο μελετητή. Αν και ηλικίας άνω των εξήντα ετών, το «Διαβάζοντας τον Ευκλείδη» δεν έχει χάσει τίποτα από το νεανικό του σφρίγος. Γλαφυρό, ζωντανό, αναλυτικό όπου χρειάζεται αλλά και εξαιρετικά επιδέξιο στο να παρακάμπτει τα τετριμμένα και επουσιώδη, είναι ένα έργο χρήσιμο όσο και ευχάριστο.