Λουκιανός

Το έργο του Λουκιανού είναι εκτενές, πολυδιάστατο, πολυποίκιλο και πολυσυζητημένο. Το κυρίαρχο όμως στοιχείο στη λογοτεχνική παραγωγή του συγκεκριμένου συγγραφέα, όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει όχι μόνο ο ερευνητής αλλά ακόμη και ο απλός αναγνώστης των έργων του Λουκιανού, είναι η διακωμώδηση αντιλήψεων, καταστάσεων και προσώπων της εποχής του. […] Ο πρώτος τόμος, λοιπόν, της έκδοσης αυτής περιλαμβάνει έργα που σχετίζονται με τη «Σάτιρα θανάτου και κάτω κόσμου»: «Περί πένθους», «Κατάπλους ή Τύραννος», «Χάρων ή Επισκοπούντες», «Μένιππος ή Νεκρομαντεία» και μια επιλογή από τους «Νεκρικούς διαλόγους» (1, 2, 3, 5, 7, 14, 20, 22, 29 και 30). Οι συγκεκριμένοι Νεκρικοί διάλογοι επιλέχτηκαν επειδή το περιεχόμενό τους εντάσσεται στο θέμα αυτού του τόμου, σε αντίθεση με άλλους Νεκρικούς διαλόγους οι οποίοι, παρόλο που διαδραματίζονται στον κάτω κόσμο, επικεντρώνουν τη σάτιρά τους σε άλλα ζητήματα

Το έργο «Ρητόρων Διδάσκαλος» του Λουκιανού αποτελεί καταλυτική σάτιρα για τους ρήτορες και τη ρητορική εκπαίδευση της εποχής των Αντωνίνων. Ο μοναδικός Έλληνας σατιρικός συγγραφέας συνοψίζει σε λίγες σελίδες όλη του την επαγγελματική εμπειρία από τα χρόνια που ασκούσε το επάγγελμα του ρήτορα. Το έργο με οξύτατη, σχεδόν πικρή, πέννα στηλιτεύει τα ανδρείκελα που λυμαίνονται και διαβρώνουν τον δημόσιο χώρο. Αίρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο στη σφαίρα που διακωμωδεί την αντίθεση μεταξύ του είναι και του δοκείν και υπακούει στη διακήρυξη του Λουκιανού: «Δουλειά μου είναι να μισώ την αλαζονεία, την απάτη, το ψεύδος, τη ματαιοδοξία και όλους τους μιαρούς ανθρώπους που τα υπηρετούν». Οι σύντομοι δρόμοι προς τη δόξα και τη φήμη που σατιρίζει αποτελούν κοινά γνωρίσματα κάθε εποχής παρακμής και ο άγγελος του φαινομένου Λουκιανός αντιπροσωπεύει την κριτική που οφείλει να ασκήσει ο αρχαίος πολιτισμός στον εαυτό του. Δεν περιγράφει μόνο φαινόμενα –και όχι μόνον αρχαία–, αλλά μας αναγκάζει να αποβαίνουμε, όπως το θέτει ο Νίτσε, επιφανειακοί μέσω του βάθους.