Σοφοκλής

Ο Δημήτρης Καλοκύρης μεταφράζει τις τρεις τραγωδίες του Σοφοκλή που αντλούν την έμπνευσή τους από τον θηβαϊκό κύκλο. Στο βιβλίο αυτό, οι τραγωδίες του μυθικού θηβαϊκού κύκλου για τον οίκο των Λαβδακιδών συνομιλούν με κείμενα του Πλουτάρχου, του Εμπειρίκου και του Μπόρχες. «Στη μετάφραση δεν υπάρχουν λυμένα προβλήματα. Το μέλημα είναι συνήθως το τι λένε οι άνθρωποι των αρχαίων έργων· κυρίως, όμως, πώς το λένε. Αλλά και οι ραγδαίες ψυχικές μεταπτώσεις των προσώπων αποκτούν υφολογικά για τον μεταφραστή ξεχωριστό ενδιαφέρον: η καφκική σχεδόν “αφελής άγνοια” για κορυφαία γεγονότα που καθορίζουν τη δράση (όταν ο Οιδίποδας ρωτά για πρώτη φορά περί Λαΐου μετά από τόσα χρόνια, κ.λπ.), οι χορευτικές πιρουέτες μεταξύ του πρώην Τυράννου και κατοίκων του Κολωνού για το πού ακριβώς θα καθίσει, η αλλοπρόσαλλη σχέση του με τον κατά καιρούς “τύραννο” Κρέοντα, η συνομιλία του Φύλακα μαζί του στην αρχή της Αντιγόνης, η αδιαφορία της Αντιγόνης για τον Αίμονα, που κυριολεκτικά “σφάζεται” για το χατίρι της, και η ασύμμετρη λατρεία για τον αδελφό της, οι σχέσεις της με την Ισμήνη, η απουσία των θεών αλλά η διαρκής τους επίκληση ως πανταχού παρόντων ηθικών μηχανισμών, η παρουσία του Χορού ως ρυθμιστή – πλην έρμαιου, συχνά, των περιστάσεων, κ.ο.κ. Η μεταφραστική ανάγνωση της ποίησης γίνεται μέσα από τις ποιητικές προσλαμβάνουσες που επιλέγει κάθε μεταφραστής για να δώσει τον τόνο του λόγου. Εν προκειμένω, μεταξύ ορισμένων στίχων εμφιλοχωρούν σποραδικά επεξηγήσεις ή παραπομπές σε μυθικά περιστατικά (και, γενικά, στην κρυφή φαρέτρα της φιλολογίας), ενώ παρεμβάλλονται αναφορές σε ανάλογα ποιητικά γεγονότα (“Τι περιμένετε συναθροισμένοι”, κ.λπ.), χειρονομίες που κατ’ αναλογίαν παραπέμπουν στη σύγχρονη ποιητική παράδοση (Σολωμός, Καβάφης, Ελύτης, Ρίτσος, Μπόρχες), και επιλέχτηκαν για να χρωματίσουν το φάσμα των επιλογών του μεταφραστή». Από το προλογικό σημείωμα του Δ.Κ.

Ο Οιδίπους πορεύεται προς την κατεύθυνση που του ορίζει η μοίρα του. Οι λαμπρές εικόνες με τους ποικίλους εκφραστικούς τρόπους, τα επικολυρικά στοιχεία, η αναζήτηση της αλήθειας, όλα τα στοιχεία του τραγικού λόγου κορυφώνουν το πάθος, τον πόνο, αλλά και το μεγαλείο του ήρωα

Η συγκλονιστική πορεία προς την αυτογνωσία του βασιλιά Οιδίποδα, γιου του Λαΐου και της Ιοκάστης, που αναζητώντας εναγωνίως την αλήθεια για την καταγωγή του μαθαίνει πως, εν αγνοία του, υπήρξε πατροκτόνος και αιμομίκτης. Το τελειότερο ίσως έργο του Σοφοκλή, με την υποδειγματική δομή και με την εξαιρετική χρήση του μυθολογικού υλικού του θηβαϊκού κύκλου. Η τραγωδία που, με έντονα τα στοιχεία "αστυνομικού" και "ψυχολογικού θρίλερ", αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και στοχασμού για φιλοσόφους, καλλιτέχνες του θεάτρου και ψυχαναλυτές τους τελευταίους αιώνες. Η Κάπα Εκδοτική προσφέρει στο αναγνωστικό και θεατρόφιλο κοινό την κορυφαία τραγωδία του Σοφοκλή "Οιδίπους Τύραννος" σε νέα μετάφραση του Γιάννη Λιγνάδη. Τον τόμο εμπλουτίζουν με κείμενά τους, γραμμένα ειδικά για την έκδοση, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Καίτη Διαμαντάκου, και η καθηγήτρια του Brown University, Adele C. Scafuro.

Δεν γεννήθηκα να μοιράζομαι μίσος αλλά αγάπη.