Zygmunt Bauman

Ο Ζύγκµουντ Μπάουµαν, συνοµιλώντας µε τον Ιταλό δηµοσιογράφο Τόµας Λεοντσίνι, περιγράφει όψεις του τρόπου ζωής των Millennials, των ανθρώπων που γεννήθηκαν µετά το 1980, και που συχνά ονοµάζονται "Γενιά Υ". Ο µεγάλος Πολωνός στοχαστής στο τελευταίο του κείµενο µιλάει για το πώς η Γενιά Υ σχετίζεται µε το σώµα της, µε τα κοινωνικά δίκτυα και µε τις µεταµορφώσεις της δηµόσιας σφαίρας. Ο Μπάουµαν επισηµαίνει και σχολιάζει µερικά φαινόµενα της δεύτερης ή "ρευστής" νεωτερικότητας, όπου τίποτα δεν είναι µόνιµο, σταθερό και συνεχές και όπου οι ανθρώπινες σχέσεις στηρίζονται στο "δίκτυο" - και εξάλλου περιγράφονται ως "δικτύωση". Το "Γεννηµένοι ρευστοί" είναι κατά κάποιο τρόπο και µια µικρή εισαγωγή στο έργο του Μπάουµαν περί καταναλωτικής κοινωνίας -ως µηχανισµού κατασκευής απορριµµάτων (τόσο αντικειµένων όσο και ανθρώπων)-, περί διαδικτύου -ως µηχανισµού ψευδών σχέσεων- καθώς και γενικότερα περί σύγχρονου κράτους και παγκοσµιοποίησης.

Οι ξένοι τείνουν να προκαλούν ανησυχία, επειδή ακριβώς είναι «παράξενοι» - και συνεπώς φοβερά απρόβλεπτοι, σε αντίθεση προς τους ανθρώπους με τους οποίους σχετιζόμαστε καθημερινά και από τους οποίους πιστεύουμε πως ξέρουμε τι να περιμένουμε· από όσα ξέρουμε, η μαζική εισροή ξένων θα κατέστρεφε πιθανόν αυτά που αγαπούμε - και θα σκόπευε να ακρωτηριάσει ή να εξαλείψει τον παρήγορα γνώριμο τρόπο ζωής μας. [...]
Ο κόσμος γίνεται ολοένα πιο συνωστισμένος: την επόμενη πεντηκονταετία ο πληθυσμός του είδους που κάποτε αναζητούσε τροφή θα προσεγγίσει τα εννέα δισεκατομμύρια. Ανάλογα με τις περιστάσεις, οι συνομιλίες υπεράνω συνόρων μπορούν να είναι θελκτικές ή απλώς ενοχλητικές: αλλά κυρίως είναι αναπόφευκτες.

ΜΑΣ ΩΦΕΛΕΙ ΟΛΟΥΣ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΟΛΙΓΩΝ; Σύμφωνα με μια κοινή αντίληψη, ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσουμε τους φτωχούς και να τους απαλλάξουμε από τη δυστυχία τους είναι να επιτρέψουμε στους πλουσίους να γίνουν πλουσιότεροι: αν οι πλούσιοι πληρώνουν λιγότερους φόρους, τότε εμείς οι υπόλοιποι θα βρεθούμε σε καλύτερη κατάσταση. Συνεπώς, ο πλούτος των ολίγων μας ωφελεί όλους. Αυτές οι κοινές αντιλήψεις έρχονται ωστόσο σε αντίθεση με την καθημερινή μας εμπειρία, με μια πληθώρα ευρημάτων βασισμένων σε μελέτες και φυσικά με τη λογική. Αυτό το παράδοξο χάσμα ανάμεσα στα αδιάσειστα τεκμήρια και τις κοινές αντιλήψεις μας κάνει να σταθούμε και να αναρωτηθούμε: γιατί αυτές οι αντιλήψεις είναι τόσο διαδεδομένες και γιατί αντιστέκονται στα συσσωρευμένα και διαρκώς αυξανόμενα τεκμήρια που αποδεικνύουν το αντίθετο; Αυτό το μικρό βιβλίο αποπειράται να δώσει μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ο Bauman καταγράφει και αναλύει τις υπόρρητες υποθέσεις και τις αστόχαστες πεποιθήσεις στις οποίες βασίζονται οι παραπάνω αντιλήψεις και βρίσκει πως, μία προς μία, είναι ψευδείς, απατηλές και παραπλανητικές. Αυτές οι αντιλήψεις δύσκολα θα διατηρούνταν στο προσκήνιο αν δεν υπεράσπιζαν -ουσιαστικά, αν δεν προωθούσαν και δεν ενίσχυαν- την παρούσα, άνευ προηγουμένου, αδικαιολόγητη και ολοένα επιταχυνόμενη αύξηση της κοινωνικής ανισότητας, καθώς επίσης το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στην ελίτ των πλουσίων και την υπόλοιπη κοινωνία.